آیه 7 سوره محمد

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ «7»

بعد از آن ترغيب مؤمنان فرمايد به نصرت دين:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد به خدا و رسول و آنچه پيغمبر از جانب خدا آورده، إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ‌: اگر يارى كنيد خدا را يعنى دين خدا را و پيغمبر او را، يَنْصُرْكُمْ‌: يارى فرمايد خدا شما را تا بر ايشان غالب شويد و مظفر و منصور گرديد، وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ‌: و ثابت و استوار نمايد قدمهاى شما را، يعنى دلير گرداند شما را و قوت دهد دلهاى شما را تا بدان سبب قدمهاى شما ثابت شود در مواطن جهاد و مبارزه با معاندين، يا شما را موفق سازد تا در قيام به حقوق اسلام ثابت قدم و به مرور در صراط روز قيامت متزلزل نشويد.

تنبيه: اين مطلب مسلم است كه خداوند متعال محتاج نيست به نصرت و يارى فردى از موجودات، زيرا تمام قواى عالم امكان در حيطه تصرف قدرت تامه‌

جلد 12 - صفحه 106

الهى است؛ و لكن عرق دينى و تعصب مذهبى مؤمن متدين ايجاب نمايد كه به هر نحو تواند از مال و جان و اولاد و نفس مضايقه ننمايد در راه اعلاى كلمه حقه و ترويج دين اسلام و احكام قرآن، و ذات ملك علام به نص قرآن اخبار فرموده نصرت و يارى آنانكه نصرت نمايند دين خدا را و ثبات قدم به آنها مرحمت فرمايد كه غلبه را بالمآل نصيب آنها فرمايد و نام نامى ايشان را در دنيا و آخرت بلند فرمايد. سير تاريخى و تأمل در گزارشات مجاهدان راه خدا در عالم اين مطلب را مبرهن سازد از جمله آنها قضيه عاشوراى حضرت سيد الشهداء عليه السّلام و اصحاب خاصه آن حضرت رضوان اللّه عليهم كه عقول را در عمليات خود متحير ساخته كه اين قضاياى طاقت‌فرساى را متحمل گرديدند و سرمشق بزرگى به اسلاميان ارائه دادند. بنابراين مؤمن را لازم است در تمام مراحل دين را ملاحظ نمايد.

در كافى- حضرت امير المؤمنين عليه السّلام در وصاياى خود فرمايد: فاذا حضرت بليّة فاجعلوا اموالكم دون انفسكم و اذا نزلت فاجعلوا انفسكم دون دينكم فاعلموا انّ الهالك من هلك دينه و الحريب من حرب دينه.

پس زمانى كه حاضر شد بليه‌اى قرار دهيد مقدم اموال خود را نه جان خود، و هرگاه نازل شد بلائى پس قرار دهيد دافع آن نفس خود را نه دين خود را، پس بدانيد هلاك شده كسى است كه هلاك شود دين او و كارزار كننده كسى است كه كارزار كند در دين خود «1».

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ «7» وَ الَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ «8» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ «9» أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكافِرِينَ أَمْثالُها «10»

ترجمه‌

اى كسانيكه ايمان آورديد اگر يارى كنيد خدا را يارى ميكند شما را و ثابت ميگرداند قدمهاتانرا

و آنانكه كافر شدند پس نابودى و نگونسارى است براى آنها و باطل نمايد كارهاشانرا

اين براى آنست كه آنها ناخوش داشتند آنچه را فرو فرستاد خدا پس ضايع گردانيد كارهاشانرا

آيا پس سير نكردند در زمين پس‌

جلد 5 صفحه 5

بنگرند چگونه بود انجام كار آنانكه بودند پيش از آنها هلاك كرد خدا آنها را و براى كافران است امثال آن عقوبت.

تفسير

خداوند متعال وعده داده است باهل ايمان و عقائد حقّه اسلاميّه كه اگر يارى نمايند خدا و پيغمبر و امام زمانشان را بقيام بوظائف دينى و اطاعت از ولى و صاحب اختيارشان و جهاد با دشمنان يارى فرمايد ايشان را بغلبه و عزّت و نام نيك و سعادت در دنيا و آخرت و ثابت قدم فرمايد آنها را در مرام و مسلك و عقائد حقه و ميدان جنگ با كفّار و در عبور از پل صراط كه بالاترين فوائد ثبات قدم است و مقدّر فرموده براى كفّار لغزش و عثور و انحطاط و نگونسارى و هلاكت و نابودى را كه موارد استعمال كلمه تعس است و مفعول فعل واجب الاضمار ميباشد يعنى فتعسوا تعسا بحكم اللّه لهم و ضايع و باطل و فاسد فرموده هر عمل خيرى را كه از آنها صادر شود چون واجد شرط ايمان و اخلاص نبوده است و در آيات سابقه اشاره بآنشد و اين انحطاط و نگونسارى و نابودى براى آنها باين سبب مقدّر شد كه كراهت داشتند از آنچه خداوند بر پيغمبر خود نازل فرموده بود از ولايت امير المؤمنين (ع) و غير آن و خداوند ولايت ائمه اطهار را شرط قبول تمام اعمال قرار داده بود پس باطل شد تمام اعمال نيك آنها از جهاد و عتق و صدقه و ساير خيرات كه ذاتا عمل خير بر آنها صادق بوده و بايد نافع شود و براى آنها نشد و اخيرا اشاره فرموده است بعذابهاى گوناگون و وقايع امم سابقه كه از مراجعه بتواريخ و گردش در زمين معلوم و مشهود ميشود كه خداوند چه معاملاتى با مخالفين انبياء و اولياء فرموده و خواهد فرمود و بايد موجب عبرت اين امّت شود و دست از مخالفت بردارند و بدانند كه عقوبت اينها هم در دنيا و آخرت از همان قبيل خواهد بود و خداوند بالاخره انتقام مظلوم را از ظالم خواهد كشيد.

يا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا إِن‌ تَنصُرُوا اللّه‌َ يَنصُركُم‌ وَ يُثَبِّت‌ أَقدامَكُم‌ «7»

اي‌ كساني‌ ‌که‌ ايمان‌ آورديد ‌اگر‌ ياري‌ كنيد خداي‌ متعال‌ ‌را‌ ياري‌ ميكند ‌شما‌ ‌را‌ و ثابت‌ ميدارد قدمهاي‌ ‌شما‌ ‌را‌.

يا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا خطاب‌ بجميع‌ مؤمنين‌ ‌است‌ ‌الي‌ يوم القيامة إِن‌ تَنصُرُوا اللّه‌َ خداوند احتياج‌ بناصر و معين‌ ندارد نصرت‌ ‌خدا‌ نصرت‌ دين‌ ‌خدا‌ و نصرت‌ انبياء ‌خدا‌ و اولياء ‌خدا‌ و بندگان‌ صالح‌ ‌خدا‌ و كتاب‌ ‌خدا‌ و احكام‌ و دستورات‌ ‌خدا‌ و ‌هر‌ چه‌ منتسب‌ بخدا ‌است‌.

يَنصُركُم‌ و ياري‌ كردن‌ ‌خدا‌ بندگان‌ ‌را‌ توفيق‌ عبادت‌ و ايمان‌ و اصلاح‌ امور و دفع‌ بليات‌ و نجات‌ ‌از‌ مهالك‌ و فوز ببهشت‌ و سعادت‌ و رستگاري‌ و ارتفاع‌ درجه‌ و ساير تفضلات‌ الهي‌ ‌است‌.

وَ يُثَبِّت‌ أَقدامَكُم‌ ‌در‌ بقاء دين‌ و قيام‌ بطاعت‌ و ترك‌ معاصي‌ و بالاخص‌ ‌در‌ امر جهاد و دفع‌ اعداء دين‌.

]

(آیه 7)- اگر خدا را یاری کنید شما را یاری می‌کند: این آیه همچنان ادامه تشویق مؤمنان به مسأله پیکار با دشمنان حق است، می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید اگر خدا را یاری کنید شما را یاری می‌کند، و گامهایتان را استوار می‌دارد» (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ).

تکیه بر مسأله «ایمان» اشاره به این است که یکی از نشانه‌های ایمان راستین پیکار با دشمنان حق است.

یاری کردن خدا به معنی یاری کردن آیین او، یاری کردن پیامبر او، و شریعت و تعلیمات اوست.

اما ببینیم وعده‌ای را که خداوند در برابر دفاع از آیینش به مجاهدان داده، چیست؟

می‌گوید: «شما را یاری می‌کند» در قلب شما نور ایمان و در روح شما تقوا، در اراده شما قدرت، در فکر شما آرامش می‌افکند.

از سوی دیگر فرشتگان را به یاری شما می‌فرستد، حوادث را به نفع شما تغییر مسیر می‌دهد، قلوب مردم را به شما متمایل می‌کند. آری! یاری خدا جسم و جان و درون و برون را احاطه می‌کند.